Ordoliberalizm to nurt ekonomiczny kładący nacisk na połączenie wolnego rynku z silnymi regulacjami państwowymi, który powstał w Niemczech w latach 30. XX wieku w ramach fryburskiej szkoły ekonomii. Jego założenia są zbliżone do liberalizmu gospodarczego, jednak wyróżnia się on tym, że zakłada aktywną rolę państwa w kształtowaniu ram instytucjonalnych gospodarki. Państwo pełni funkcję strażnika sprawiedliwości, chroniąc gospodarkę przed nadmierną koncentracją kapitału, monopolami oraz innymi nadużyciami, które mogłyby zakłócić konkurencję i wolność jednostki.
Ordoliberalizm ukształtował się jako reakcja na chaotyczne realia gospodarcze lat 20. i 30. XX wieku w Niemczech, w szczególności na kryzys hiperinflacyjny z lat 1921–1923, wielki kryzys gospodarczy z 1929 r. oraz etatystyczną politykę III Rzeszy. Ordoliberałowie uważali, że państwo powinno zapewniać ramy prawne i porządek instytucjonalny dla gospodarki rynkowej, ale bez bezpośredniego wpływania na decyzje gospodarcze podmiotów prywatnych. Zamiast silnej interwencji państwowej proponowali system reguł, który umożliwiłby sprawne funkcjonowanie wolnego rynku.
Ordoliberalizm miał duży wpływ na politykę gospodarczą powojennych Niemiec, a jego zasady stały się podstawą tzw. społecznej gospodarki rynkowej (zob. hasło Soziale Marktwirtschaft). Przykłady ordoliberalnego podejścia można znaleźć w wielu regulacjach gospodarczych powojennych Niemiec, które zakazywały monopolizacji oraz dążyły do utrzymania równowagi między interesami pracodawców i pracowników. Ordoliberalne zasady przyczyniły się do stworzenia solidnych ram instytucjonalnych, umożliwiających szybki rozwój gospodarczy Niemiec Zachodnich po II wojnie światowej, znany jako „cud gospodarczy” (zob. hasło Wirtschaftswunder). Przez lata ordoliberalizm stał się też fundamentem niemieckiego podejścia do stabilności finansowej, co jest widoczne we współczesnych zasadach fiskalnych, takich jak hamulec długu czy polityka „czarnego zera”. Niektórzy współcześni politycy wciąż jawnie odwołują się do myśli ordoliberalnej, a partią najsilniej się z nią utożsamiającą jest CDU/CSU. We wczesnym okresie z ordoliberalizmu czerpała też FDP, która z czasem coraz bardziej przesuwała się w stronę neoliberalizmu. (AKz)