Nationale Sicherheitsrat, NSR (Narodowa Rada Bezpieczeństwa)

Instytucja powołana w sierpniu 2025 r. jako organ decyzyjny rządu w sprawach bezpieczeństwa. Ma gromadzić wiedzę o najważniejszych kwestiach z dziedziny bezpieczeństwa, często rozproszonych między poszczególnymi organami federalnymi i landowymi, co utrudnia przepływ informacji. Jej zadaniami są także analiza i planowanie strategiczne w celu rozpoznawania bieżących, średnio- i długoterminowych zagrożeń oraz opracowywanie możliwych scenariuszy działań. Ma być także wykorzystywana do przeprowadzania symulacji kryzysowych i ćwiczeń z zakresu polityki bezpieczeństwa, co ma zwiększyć odporność państwa. Co ważne, NSR wyposażono w kompetencje decyzyjne, a jej spotkania mają być regularne.

Jej przewodniczącym jest kanclerz. To on zwołuje jej posiedzenia, które są tajne. Kanclerza zastępuje minister finansów, co jest to dość wymowne, zważywszy na charakter tego organu („kto trzyma pieniądze, ten trzyma władzę”). Pozostali stali członkowie to szef Urzędu Kanclerskiego, ministrowie: spraw zagranicznych, obrony, spraw wewnętrznych, finansów, sprawiedliwości i ochrony konsumentów, gospodarki i energii, współpracy gospodarczej i rozwoju, cyfryzacji i modernizacji. W spotkaniach NSR udział bierze również generalny inspektor Bundeswehry oraz szefowie służb wywiadowczych, federalnego urzędu policji kryminalnej i komendy głównej policji federalnej oraz szef biura prasowego rządu. W zależności od potrzeb zaproszeni mogą zostać również inni członkowie rządu, przedstawiciele landów, innych państw lub organizacji międzynarodowych oraz eksperci. Zadanie jej utworzenia i nadzorowania powierzono kierownikowi biura kanclerza Jacobowi Schrotowi, jednemu z kluczowych współpracowników Merza.

NSR to kolejna odsłona organu odpowiedzialnego za koordynację polityki bezpieczeństwa w historii RFN. W 1955 r. jako pierwszą powołano Federalną Radę Obrony, którą w 1969 r. przekształcono w Federalną Radę Bezpieczeństwa. Do NSR włączono również kompetencje Gabinetu Bezpieczeństwa – nieformalnego formatu spotkań kanclerza z wybranymi ministrami i przedstawicielami służb bezpieczeństwa, zwoływanego w sytuacjach kryzysowych. Powołanie NSR oddaje zmianę myślenia w Niemczech o charakterze współczesnych zagrożeń, które wykraczają poza prawnie uregulowany podział na bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne, funkcjonujący w RFN (zob. hasło Kultur der militarischen Zurückhaltung), jak np. zwalczanie niezidentyfikowanych dronów czy ataki cybernetyczne.

Już na początku XXI wieku pojawiły się apele o reformę Federalnej Rady Bezpieczeństwa, kojarzonej głównie z wydawaniem pozwoleń na eksport broni (zob. hasło Waffenexporte), a nie kształtowaniem polityki bezpieczeństwa RFN. Dyskusje na ten temat nasiliły się po rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę. Utworzenie NSR planowano w trakcie rządów koalicji SPD, Zielonych i FDP, co zakończyło się fiaskiem ze względu na spory dotyczące jej umiejscowienia: przypisanie jej resortowi spraw zagranicznych (Zieloni) zwiększyłoby jego znaczenie w obszarze polityki zagranicznej i bezpieczeństwa kosztem Urzędu Kanclerskiego (SPD). Z kolei umieszczenie jej przy kanclerzu zmniejszyłoby znaczenie od lat słabnącego MSZ. Do pomysłu powołania NSR wróciły w czasie kampanii CDU/CSU oraz FDP. (LG)

Zob. Pierwsza narodowa strategia bezpieczeństwa Niemiec: minimalny konsensus

Przejąć inicjatywę. Wizja polityki bezpieczeństwa Friedricha Merza

Drony nad Niemcami – łatanie luk prawnych i sprzętowych