Nowy mechanizm wsparcia wojskowego z USA. 1238. dzień wojny
Trwają intensywne walki na północnym wschodzie obwodu sumskiego wzdłuż linii Kindratiwka–Ołeksijiwka–Jabłuniwka–Junakiwka, a także Ryżiwka–Bezsaliwka. Wojska agresora miały uzyskać nieznaczne postępy na obu tych kierunkach oraz wyprzeć obrońców ze wsi Myropilla położonej na wschód od Sum.
Rosjanie kontynuują próby odepchnięcia Ukraińców na nowym odcinku walk na granicy obu państw na północny wschód od Wełykiego Burłuku w obwodzie charkowskim. Najeźdźcy próbują nacierać na południe od zajętej niedawno miejscowości Miłowe, najprawdopodobniej w celu operacyjnego połączenia sił kontynuujących uderzenie z kierunku Wołczańska i Kupiańska. Obrońcy mieli natomiast skutecznie kontratakować na wschód od Kindrasziwki, aby powstrzymać próby okrążania Kupiańska od północy.
Zacięte starcia trwają na kierunku torećkim, gdzie agresor wypiera wojska przeciwnika z kolejnych miejscowości na południe od Konstantynówki. Jego łupem padła Jabłuniwka, a tym samym jeden z ważnych węzłów komunikacyjnych na trasie Pokrowsk–Konstantynówka.
Siły rosyjskie poczyniły też postępy wokół Pokrowska – zajęły miejscowości Razine i Nowotorećke na północ od Myrnohradu. Intensywne walki mają również miejsce na południe od Nowopawliwki, gdzie najeźdźcy próbują sięgnąć granic obwodu donieckiego wzdłuż drogi Kurachowe–Zaporoże.
W nocy z 8 na 9 lipca Rosjanie znów przeprowadzili największy pod względem liczby użytych środków uderzeniowych atak na Ukrainę. Wykorzystali 741 dronów i rakiet, zaś głównym celem był obwód wołyński, w tym Łuck (zgodnie ze źródłami rosyjskimi m.in. zakłady silników lotniczych Motor). Według Sił Powietrznych Ukrainy 296 dronów Shahed zestrzelono, a 415 unieszkodliwiono systemami walki radioelektronicznej. Ponadto strącono siedem rakiet X-101/Iskander-K. Ataki trwały przez kolejne dni. W nocy z 9 na 10 lipca agresor uderzył m.in. w Kijów (użył 415 środków napadu powietrznego, z czego 382 strącono, a alarm bombowy trwał nieprzerwanie przez ponad dziewięć godzin), w nocy z 10 na 11 lipca – w Odessę i Charków, a kolejnej – ponownie w Łuck. 12 lipca po raz pierwszy od początku inwazji atak wymierzono w Czerniowce. Tego dnia najeźdźcy wykorzystali ponad 623 środki uderzeniowe (z czego 602 unieszkodliwiono).
9 lipca głównodowodzący Sił Zbrojnych Ukrainy generał Ołeksandr Syrski poinformował, że w czerwcu wróg wystrzelił w stronę Ukrainy o 60% więcej pocisków rakietowych i dronów niż w poprzednim miesiącu. Podkreślił, że ok. 4 tys. środków napadu powietrznego zostało unieszkodliwionych przez obronę przeciwlotniczą. Z kolei dowódca Sił Systemów Bezzałogowych Robert Browdi pseud. Madziar powiadomił, że Rosjanie będą wkrótce zdolni do użycia ponad tysiąca dronów kamikadze na dobę.
14 lipca na konferencji prasowej z sekretarzem generalnym NATO Markiem Rutte prezydent USA Donald Trump zapowiedział nowy mechanizm wsparcia Ukrainy. W jego ramach europejscy sojusznicy najprawdopodobniej:
- mogliby kupować dla Ukrainy uzbrojenie i sprzęt wojskowy (UiSW) w amerykańskim przemyśle zbrojeniowym z pominięciem obecnej kolejki zamówień,
- przekazywaliby własne UiSW Kijowowi i szybko odkupowali ten sprzęt w amerykańskim przemyśle zbrojeniowym,
- przekazywaliby własne UiSW Ukrainie, zaś Stany Zjednoczone szybko uzupełniałyby europejskie braki z własnych zasobów, a następnie Europejczycy opłacaliby uzupełnienie amerykańskich stanów magazynowych.
Dotyczy to przede wszystkim systemów Patriot, lecz także pocisków i amunicji. Zadeklarowana pomoc dla Kijowa nie zostanie sfinansowana przez USA, mimo że wciąż nie wykorzystano ponad 2 mld dolarów z środków przekazanych do dyspozycji prezydenta (PDA) w ramach pakietu wsparcia uchwalonego w 2024 r. Portal Axios donosi, że państwa europejskie mają otrzymać zgodę na zakup w Stanach Zjednoczonych UiSW dla Ukrainy o wartości nawet 10 mld dolarów. Szczegóły pozostają nieznane, lecz najpewniej będzie to amunicja do systemów przeciwlotniczych Patriot i NASAMS, artylerii rakietowej HIMARS oraz pociski artylerii lufowej kalibru 155 i 105 mm. Kraje Starego Kontynentu mają ponadto rozmawiać z USA o nabyciu dla Kijowa systemów Patriot. Według prezydenta Wołodymyra Zełenskiego RFN jest gotowa zapłacić za dwie baterie, a Norwegia za jedną, co potwierdził niemiecki minister obrony Boris Pistorius.
Wcześniej, 8 lipca, Trump przywrócił amerykańskie dostawy UiSW dla Ukrainy, przerwane przez Pentagon tydzień wcześniej (zob. America First: USA wstrzymują dostawy uzbrojenia dla Ukrainy).
10 lipca odbyło się kolejne spotkanie liderów liczącej ponad 30 państw koalicji chętnych na rzecz zapewnienia powojennych gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy, w tym rozmieszczenia sił wsparcia (zob. Koalicja chętnych o gwarancjach bezpieczeństwa dla Ukrainy: mniejsze ambicje, więcej konkretów). Zakończono prace nad strukturą dowodzenia przyszłych sił stabilizacyjnych na Ukrainie (Multinational Force Ukraine) oraz zarysowano obszary wsparcia wojskowego dla Kijowa po zawarciu ewentualnego rozejmu z Moskwą. Komunikat po spotkaniu wskazuje raczej na niewielkie zaangażowanie w domenie lądowej (odbudowa potencjału militarnego Ukrainy poprzez wsparcie logistyczne, dostawy uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz obecność instruktorów). Większą rolę koalicja chętnych odgrywałaby w domenie powietrznej (misja nadzoru przestrzeni powietrznej) i morskiej (rozminowywanie). Tego samego dnia premier Wielkiej Brytanii ogłosił, że jego państwo będzie przeznaczać na pomoc Ukrainie 3 mld funtów rocznie do 2031 r. Dodatkowo złoży warte 300 mln funtów zamówienie na 120 tys. sztuk amunicji artyleryjskiej kalibru 152 mm w ramach zarządzanego przez Londyn Międzynarodowego Funduszu na rzecz Ukrainy (International Fund for Ukraine).
Szef ukraińskiego wywiadu wojskowego (HUR) Kyryło Budanow oznajmił, że „zajęcie przez Rosję całego obwodu donieckiego do końca roku jest nierealne”, a obecnym celem armii agresora jest utworzenie na granicy obwodu dniepropetrowskiego kolejnej strefy buforowej o głębokości 10 km.
13 lipca południowokoreańska agencja Yonhap podała, że do tej pory Pjongjang przekazał Moskwie 28 tys. kontenerów z bronią i amunicją. W przeliczeniu na pociski 152 mm ma to stanowić równowartość ponad 12 mln sztuk. Według Budanowa Korea Północna dostarcza Rosji do 40% amunicji wykorzystywanej przez nią w wojnie przeciw Ukrainie. Masowa produkcja pocisków ma trwać całą dobę, a oprócz amunicji artyleryjskiej KRLD przekazuje też Rosji wyrzutnie rakietowe i rakiety balistyczne.
Zgodnie z szacunkami niezależnych rosyjskich ekspertów w pierwszej połowie 2025 r. władze FR wydały na utrzymanie żołnierzy na wojnie z Ukrainą ponad 2 bln rubli (ok. 25,6 mld dolarów). Z budżetów federalnego i regionalnych 400 mld rubli (ok. 5,1 mld dolarów) przeznaczono na premie za podpisanie kontraktów z Ministerstwem Obrony FR, 865 mld rubli (ok. 11,1 mld dolarów) – na wynagrodzenia wojskowych, a 765 mld rubli (ok. 9,8 mld dolarów) – na wypłaty dla rannych i rodzin poległych. Jeśli dynamika strat i rekrutacji nowych kontraktowców utrzyma się, to roczne nakłady na walczącą armię przekroczą 4 bln rubli, a więc 9,5% wszystkich zaplanowanych wydatków budżetu federalnego na ten rok oraz 2% PKB. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2025 r. podpisano ok. 200 tys. nowych kontraktów. To o 10% mniej niż w drugim półroczu 2024 r., ale wciąż wystarczająco dużo, by pokryć straty na froncie.
11 lipca Ukraińcy przeprowadzili zmasowany atak bezzałogowcami na terytorium FR, którego celem były obiekty kompleksu obronno-przemysłowego w Tule. Według doniesień medialnych trafione miały zostać opracowujące precyzyjną broń kierowaną zakłady projektów KBP im. Szypunowa, wytwarzający wieloprowadnicowe systemy rakietowe instytut naukowo-produkcyjny NPO Spław oraz zajmujące się m.in. produkcją systemów obrony przeciwlotniczej i broni strzeleckiej przedsiębiorstwo Szczegłowskij Wał.
Tego samego dnia, zgodnie z przekazem Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy, drony kamikadze miały także spaść na obiekty Łuchowickich Zakładów Lotniczych im. Woronina w obwodzie moskiewskim. Podmiot odpowiada m.in. za produkcję, modernizację i serwis myśliwców MiG oraz bezzałogowców typu Shahed (Gerań). W obu przypadkach nie potwierdzono skali zniszczeń powstałych wskutek ataku, a władze rosyjskie deklarują zbicie wszystkich środków napadu powietrznego przeciwnika.
11 lipca portal Militarnyj, powołując się na źródła w HUR, poinformował, że dzień wcześniej doszło do wybuchu na magistralnym gazociągu w mieście Łangiepas w Chanty-Mansyjskim Okręgu Autonomicznym obwodu tiumeńskiego. W wyniku operacji zniszczeniu mógł ulec odcinek rurociągu, który zaopatruje w gaz przedsiębiorstwa rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego w obwodach czelabińskim, orenburskim i swierdłowskim. W ocenie HUR prace naprawcze zajmą około miesiąca.
10 lipca w Kijowie przeprowadzono skuteczny zamach na pułkownika Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) Iwana Woronycza. Według danych „The New York Times” przez wiele lat służył on w Centrum Operacji Specjalnych „Alfa” SBU, w tym dowodził V zarządem – jednostką odpowiedzialną za operacje dywersyjne na terenach okupowanych i wspieraną technicznie przez CIA. Pododdział ten był zaangażowany w zabójstwo Arsena Pawłowa pseud. Motorola, jednego z dowódców separatystów z tzw. Donieckiej Republiki Ludowej, jak również w inne spektakularne akcje na terenie FR, takie jak zajęcie części obwodu kurskiego i operacja „Pajęczyna”, w której zniszczono część lotnictwa strategicznego wroga. 13 lipca SBU powiadomiła o operacji specjalnej, w której zlikwidowano dwóch zamachowców.
14 lipca SBU i Narodowa Policja Ukrainy zatrzymały mieszkankę Połtawy, która na zlecenie rosyjskich służb próbowała dokonać zamachu bombowego na sędziego w Dnieprze. Agentka otrzymała koordynaty ładunku, zaparkowała skuter przy aucie prawnika i ustawiła kamerę do monitorowania. Złapano ją na gorącym uczynku, a jej wspólniczkę aresztowano w Połtawie. 8 lipca SBU poinformowała o zatrzymaniu byłego wojskowego, podpułkownika rezerwy Sił Obrony, który po zwolnieniu ze służby miał nawiązać współpracę z wrogiem i zbierać informacje o rozmieszczeniu ukraińskich jednostek walczących na froncie. Ponadto pomagał swojemu koordynatorowi w tworzeniu nowej siatki agentów na terenach przygranicznych, rekrutując obecnych i byłych wojskowych. Działalność siatki zneutralizowano w kwietniu, gdy zatrzymano obywatela FR i jego wspólnika.
Według raportu Misji Monitorującej Prawa Człowieka ONZ na Ukrainie w czerwcu 2025 r. odnotowano co najmniej 1575 ofiar cywilnych (232 zabitych, 1343 rannych), co czyni ten miesiąc najbardziej tragicznym od trzech lat pod względem liczby poszkodowanych. Śmierć poniosło najwięcej cywili od niemal roku. Co więcej, ponad połowa była spowodowana atakami dalekiego zasięgu przy użyciu rakiet i bezzałogowców w obszarach miejskich. W ośrodkach takich jak Dniepr, Kijów i Charków pojedyncze uderzenia często powodowały wiele ofiar, w tym rannych. W czerwcu Rosja wystrzeliła na Ukrainę ponad dziesięciokrotnie więcej rakiet i bezzałogowców niż w czerwcu 2024 r.
W sondażu Kijowskiego Międzynarodowego Instytutu Socjologii 47% ankietowanych uznało, że za 10 lat Ukraina „będzie krajem ze zrujnowaną gospodarką i wielką emigracją”, a tylko 43% stwierdziło, że „będzie kwitnącym państwem w składzie UE”. Badanie potwierdza rosnący pesymizm w społeczeństwie – w grudniu 2024 r. negatywny scenariusz wskazało 28% ankietowanych, a w październiku 2022 r. – zaledwie 5%.
W związku z próbą szpiegostwa SBU zatrzymała w Kijowie dwóch obywateli Chin – byłego studenta ukraińskiej uczelni technicznej oraz jego ojca. Ich działania miały na celu zdobycie tajnej dokumentacji dotyczącej ukraińskiego systemu rakietowego Neptun. Jeden z ujętych próbował zwerbować do tego zadania ukraińskiego specjalistę z branży zbrojeniowej. SBU wykryła szpiega na wczesnym etapie jego aktywności i zatrzymała go w trakcie przekazywania tajnych materiałów.
